Rynek gazu płynnego (LPG) w Polsce jest dojrzały i charakteryzuje się stabilnym popytem. Kryzys gospodarczy – który spowodował spadek zapotrzebowania na energię – nie wpłynął znacząco na wolumen sprzedaży w tej branży, który wyniósł w 2009 roku 2,31 mln ton i zmniejszył się tylko o 2,9% w porównaniu do roku poprzedniego¹. Stabilność rynku tej branży wynika z szerokiego i ugruntowanego zastosowania LPG w polskiej gospodarce, jak również korzyści płynących z uniezależnienia odbiorców od politycznie uwarunkowanych dostaw gazu ziemnego. Kluczowa dla stabilności dostaw jest konkurencyjność na rynku, która wpływa na zwiększenie korzyści dla odbiorców.

Polski Gaz - Terminal przeładunkowy w Sosnowcu

LPG (Liquified Petroleum Gas) jest gazem płynnym stanowiącym skroploną mieszankę głównie propanu i butanu. Od 1912 roku wykorzystywany jest powszechnie jako paliwo do samochodu, a także przyjazne środowisku źródło energii, napędzające firmy i ogrzewające domy.

Szerokie możliwości zastosowania gazu płynnego obejmują:

• napędzanie silników w środkach transportu (tzw. autogaz),
• ogrzewanie i gotowanie w gospodarstwach domowych,
• źródło energii w procesach technologicznych w bardzo licznych gałęziach przemysłu i branżach, takich jak: metalowa, budowlana, ceramiczna, hutnictwo szkła, tekstylna, papiernicza, drukarska czy spożywcza,
• ogrzewanie i zasilanie urządzeń w rolnictwie.

Polski Gaz - Butle z LPG

Zgodnie z danymi Polskiej Organizacji Gazu Płynnego (dane za 2009 rok), blisko 74% polskiego rynku LPG stanowi autogaz. Jednocześnie rola gazu płynnego sprzedawanego w butlach (15,6%) i zbiornikach (10,6%) jest ciągle niedoceniana. Tymczasem gaz płynny stanowi doskonałą alternatywę dla innych kopalnych źródeł energii, w tym gazu ziemnego, węgla i produktów rafinacji ropy naftowej.

Gaz w butlach tradycyjnie największą popularnością cieszy się na obszarach wiejskich i w mniejszych miastach. Mimo zmian demograficznych (migracja ludności ze wsi do miast) oraz strukturalnych, obejmujących rozszerzanie infrastruktury na potrzeby dystrybucji gazu ziemnego, wciąż ponad 5,4 mln gospodarstw domowych używa LPG w butlach. Zaletą stosowania gazu w butlach nadal jednak będzie pozostawać elastyczność dystrybucji w obszarach, w których doprowadzenie instalacji gazu ziemnego okazałoby się kosztowne i czasochłonne. Ponadto, szansą dla tego segmentu rynku jest wzrastający poziom zamożności społeczeństwa, za którym idzie popularyzacja nowych form wykorzystania gazu. Są to np. w parasole grzewcze – pozwalające na uzyskiwanie ciepła na otwartym powietrzu, zapewniające oszczędność energii kolektory słoneczne czy grille. Coraz większym zainteresowaniem cieszy się również gaz w butlach przystosowanych do napędu wózków widłowych. Ze względu na czynniki ekonomiczne i ekologiczne, a także elastyczny system dostaw butle te konkurują skutecznie z innymi źródłami energii do napędu wózków widłowych.

Rosnące wykorzystanie gazu do celów technologicznych (przemysłowych i rolniczych) przynosi zwiększanie wolumenu sprzedaży LPG w zbiornikach, w tym w 2009 roku o 6,5% w stosunku do roku poprzedniego². Do dalszego rozwoju tego segmentu będą przyczyniać się: wzrost gospodarczy, którego pierwsze sygnały już są widoczne w wielu branżach, a także – podobnie jak w przypadku gazu z butlach – nowe zastosowania LPG, m.in. w zakresie systemów kogeneracyjnych.

Po dynamicznym wzroście sprzedaży gazu płynnego w Polsce w latach 1997-2005, w ostatnim czasie rynek ten ustabilizował się, z niewielką tendencja spadkową w latach 2008-2009. W miarę poprawy sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, a także popularyzacji nowych form zastosowania oraz alternatywnych, ekologicznych źródeł energii – do których zaliczany jest LPG – wszystkie segmenty tego rynku mają szansę na wzrost.

Polski Gaz - Paweł Bielski

O potencjale tego rynku decyduje także sposób pozyskiwania LPG – zarówno w procesie wydobycia gazu ziemnego, jak i procesach rafinacji ropy naftowej – co zapewnia brak uzależnienia od jednego źródła dostaw. Gaz płynny może być transportowany na duże odległości w cysternach i butlach, zatem – w przeciwieństwie do gazu ziemnego – nie wymaga budowy sieci rurociągowej. Z tego względu gaz płynny stanowi doskonałą formę dywersyfikacji źródeł energii, zapewniającej niezależność dostaw od dostępnej infrastruktury oraz wpływu decyzji politycznych. Dodatkowo, zarówno ze względu na uwarunkowania infrastrukturalne, jak i wysokość cen źródeł energii, LPG może być konkurencyjnym substytutem tych paliw.

W ślad za procesami zachodzącymi w całej Europie, rynek LPG w Polsce również będzie się konsolidować. W ciągu ostatnich 3 lat na polskim rynku miały miejsce trzy znaczące transakcje, dotyczące segmentu LPG Shella oraz Łukoila, a także nabycia przez Novatek spółki Intergaz System. Konsolidacja może polegać nie tylko na fuzjach i przejęciach, ale także na specjalizacji w świadczeniu usług na wybranych szczeblach łańcucha logistycznego na rynku gazu płynnego, np. funkcji rozlewni, magazynowania czy przeładunku w terminalach morskich otwartych dla wszystkich operatorów.

<sup>1 Raport roczny Polskiej Organizacji Gazu Płynnego za 2009 rok.

2 Raport roczny Polskiej Organizacji Gazu Płynnego za 2009 rok.</sup>