Szanowni Czytelnicy

Obecna sytuacja rynkowa nie nastraja do snucia wielkich planów rozwojowych na najbliższy okres. Wiele firm boryka się z kłopotami związanymi z wierzytelnościami ze strony klientów, a także z niewielką liczbą planowanych nowych inwestycji w budownictwie. Mogą o tym świadczyć badania opublikowane w raporcie GUSu. Oceny ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie są w listopadzie negatywne, gorsze niż w październiku i w analogicznym miesiącu ostatnich pięciu lat. Spowodowane jest to większym spadkiem bieżącego i przyszłego portfela zamówień i produkcji budowlano-montażowej, a w konsekwencji pogorszeniem sytuacji finansowej badanych przedsiębiorstw [GUS].

Jedną z dróg wyjścia z tej sytuacji jest oferowanie nowoczesnych i energooszczędnych urządzeń. Coraz większą rolę zaczynają tutaj odgrywać również wszelkiego rodzaju systemy odzysku ciepła, a także rozwiązania wykorzystujące odnawialne źródła energii np. pompy ciepła, kolektory słoneczne czy też panele fotowoltaiczne.

Dodatkowym bodźcem może tu być porozumienie z 17 listopada br. Parlamentu Europejskiego i Rady Europy w zakresie zmian w Dyrektywie EPBD. Poprawki te mają przyspieszyć proces poprawy standardu energetycznego obiektów, zarówno nowych, jak i już istniejących, w celu ograniczenia zużycia energii przez budynki. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami od 2020 roku, powinny być wznoszone wyłącznie budynki o bardzo niskim zapotrzebowaniu na energię, w tym oczywiście ciepło, zasilane, choćby częściowo, z odnawialnych źródeł energii.

Według badań przeprowadzonych przez TNS OBOP za największą korzyść wynikającą z korzystania z energii odnawialnej 64% Polaków uważa ochronę środowiska naturalnego. Na drugim miejscu wskazują niższe ceny energii (28%), a na kolejnym zmniejszenie zużycia energii elektrycznej, co przekłada się na mniejszą emisję szkodliwych dla atmosfery gazów (21% respondentów) [GASPOL].

Patrząc na naszą branżę, większość inwestorów poprzez zastosowanie energooszczędnych systemów widzi konkretne oszczędności – zyski finansowe. Przykładem może tu być chociażby modernizacja instalacji wytwarzania chłodu w hotelu Marriott i innych biurowcach i zakładach przemysłowych, czy też instalacja z ogniw fotowoltaicznych, w firmie Frosta o łącznej mocy 80,5 kW pozwalająca zaoszczędzić nawet do 30% energii zużywanej do wychłodzenia mroźni. Instalację tą zaprezentujemy na naszych łamach w jednym z najbliższych wydań. Pisaliśmy również o podobnej instalacji wykorzystującej dodatkowo energię wiatrową w hipermarkecie Tesco w Zdzieszowicach.

W kolejnych naszych wydaniach będziemy chcieli skupić cię na opisywaniu tego typu przykładów inwestycji, a także przedstawiać nowoczesne i energooszczędne konstrukcje urządzeń. Nie zabraknie również rozwiązań z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii – np. wykorzystania kolektorów słonecznych na potrzeby klimatyzacji.

Tymczasem życzę miłej lektury niniejszego wydania i zachęcam wszystkich zainteresowanych do współpracy redakcyjnej.

Redaktor Naczelny
Marek Stachurka-Geller

TARGI, WSTAWY, SEMINARIA

• Otwarcie Sali Carriera na Politechnice Poznańskiej
• MESSER – wytwórnia gazów skroplonych w Rybniku
• Światowy Zjazd Dealerów McQuay w Malezji
• Nagroda Trane Energy Efficiency Leader Award dla LIM Center / Warsaw Marriott Hotel
• Daikin Emura – nowa stylistyka jednostek wewnętrznych
• Akademia Komfortu i Bezpieczeństwa w budynkach w Katowicach

WYWIADY, OPINIE, POLEMIKI

• 15 lat na rynku. Z panem Józefem Kisielnickim, prezesem zarządu KLIWEKO Biura Techniczno-Handlowego Sp. z o.o. rozmawia Marek Stachurka-Geller

CHŁODNICTWO – INSTALACJE

• Badanie skraplania czynników chłodniczych w minikanałach rurowych Tadeusz BOHDAL, Henryk CHARUN, Małgorzata SIKORA, Nikołay Iwanowicz RADCHENKO

W niniejszej publikacji przedstawiono wyniki badań skraplania nowych proekologicznych czynników chłodniczych R134a i R404A w minikanałach rurowych o średnicy wewnętrznej d = 0,98÷3,3 mm. Wyznaczono wartości lokalne i średnie współczynnika przejmowania ciepła i oporów przepływu w całym procesie skraplania (x = 1÷0). Zwrócono uwagę, że w minikanałach istnieje możliwość podwyższenia współczynnika przejmowania ciepła, co pozwala na wykorzystanie ich w budowie kompaktowych skraplaczy chłodniczych. Istotnym proble mem jest wybór odpowiednich korelacji obliczeniowych. Wyniki badań własnych porównano z wynikami obliczeń według zależności innych autorów. Wskazano na niektóre propozycje wyboru takich zależności, m. in. korelację Akersa i Shaha.

• Przegląd serwisowy agregatu chłodniczego Artur BIENIK

Po pierwsze musimy sobie zadać pytanie – po co wykonuje się przeglądy serwisowe agregatów chłodniczych? Odpo-wiedź jest bardzo prosta – aby zapewnić bezproblemową pracę maszyny oraz nie dopuścić do jej poważnej awarii. Konsekwencją braku opieki serwisowej jest awaria w najmniej spodziewanym momencie, wtedy, kiedy akurat to urządzenie jest użytkownikowi najbardziej potrzebne. Świadomość tego jest bardzo ważna.

• Zastosowanie chromatografii gazowej do oznaczania składu syntetycznych czynników chłodni-czych  Agnieszka MYŁEK, Urszula STĘPLEWSKA, Krzysztof MAĆKOWIAK, Paweł KULETA

W niniejszym artykule opisano możliwość oznaczania składu wykorzystywanych w chłodnictwie chlorofluoroweglowodorów metodą chromatografii gazowej. Celem badań jest stworzenie systemu identyfikacji czynników chłodniczych. Kontrola składu substancji chłodniczych będzie przydatna dla utrzymania efektywności systemów chłodniczych oraz realizacji nowych obostrzeń prawnych dotyczących przedsiębiorstw wykorzystujących czynniki chłodnicze z rodziny CFC, HCFC oraz HFC. Przedstawiono łatwą, nieinwazyjną metodę pomiaru składu wykorzystywanych substancji chłodniczych. Dowiedziono przydatność metody chromatografii gazowej w ocenie zmian proporcji czynników chłodniczych w zeotropowych mieszaninach wieloskładnikowych.

PRZEGLĄDY/PREZENTACJE

• Chłodnice wentylatorowe (dry-coolery)
• Agregaty grzewczo-wentylacyjne i nagrzewnice powietrza

KLIMATYZACJA – URZĄDZENIA

• Prawidłowe chłodzenie szaf sterowniczych. Cz. 2. Wybór i określanie wielkości agregatów do od-prowadzania ciepła

W przeszłości podczas projektowania instalacji kwestią jej chłodzenia zajmowano się dopiero na końcu. Gdy zostały opracowane szczegóły konstrukcyjne nowej maszyny lub instalacji szukano odpowiedniego urządzenia chłodzącego. Jednak lepszym wyjściem jest precyzyjne zaplanowanie chłodzenia od samego początku jako ważnego komponentu dla zapewnienia bezproblemowego działania systemu.

• Rozszerzony typoszereg pomp Wilo-Stratos. Izolacja ClimaForm idealna do pomp stosowanych w instalacjach klimatyzacyjnych i chłodniczych

Pragnąc uzupełnić ofertę pomp Wilo-Stratos producent poszerzył program produkcji o 7 nowych typów. Są to zarówno pompy z przyłączami gwintowanymi, jak i pompy kołnierzowe. Pompy o najmniejszych charakterystykach, jak i pompy większe z charakterystykami zagęszczającymi pole wydajności. Pozwoli to na bardziej precyzyjny dobór do wymaganych parametrów. Nowe Wilo-Stratos są jednocześnie równoważnymi zamiennikami do pomp innych producentów.

• Conveni-Pack – kompaktowe rozwiązanie dla sklepów spożywczych i stacji benzynowych. Chło-dzenie, klimatyzacja, ogrzewanie Wojciech LISEK

W układach chłodniczych ciepło skraplania zazwyczaj traktujemy jako odpadowe. Ze względu na wzrost kosztów eksploatacji, podyktowany zwiększającymi się kosztami energii elektrycznej, warto zastanowić się nad rozwiązaniami, które mogą zapewnić odzysk ciepła skraplania. Szczególnie w układach chłodnictwa żywności, gdzie ilość ciepła odpadowego jest duża, warto zwrócić uwagę na jego wykorzystanie. Temperatury skraplania mieszczące się w zakresie 45 do 60°C umożliwiają zastosowanie ogrzewania podłogowego oraz ogrzewania nadmuchowego. Należy pamiętać, że bezpośredni odzysk ciepła do powietrza ze skraplacza jest zawsze bardziej efektywny niż przekazanie ciepła skraplania do wody i dopiero później do powietrza w budynku.

• Kontrola parametrów powietrza w pomieszczeniach

Nowe mierniki testo 622 i testo 623 dostarczają informacji o bieżących i zapamiętanych wartościach temperatury, wilgotności i ciśnienia w pomieszczeniach.

• Wysoka efektywność energetyczna i bezawaryjna praca. Klimatyzator ścienny MSZ-FD DeLuxe Mitsubishi Electric

KLIMATYZACJA – INSTALCJE

• Wysokosprawne pompy dla centrum obliczeniowego Andreas PERTEK

Sterowane elektronicznie pompy produkcji firmy Wilo z Dortmundu zaliczają się do głównych elementów składowych systemów klimatyzacji i chłodzenia centrów obliczeniowych. Zostały one zainstalowane, jako projekt pilotażowy, w nowym ośrodku obliczeniowym producenta pomp przez firmę Rittal. Instalacja służy również dla celów prezentacji rozwiązań.

• System VAV, zalety systemu, podstawowe zasady i błędy w projektowaniu Leszek TARGOWSKI, Andrzej GIRDWOYŃ

Systemy klimatyzacji pomieszczeń ze zmienną ilością powietrza nawiewanego i wywiewanego (VAV) znajdują coraz częstsze zastosowanie. Dzieje się tak m.in. dzięki rozwojowi i rozpowszechnieniu inwerterowej techniki regulacji obro-tów silników elektrycznych. Za ich pomocą można utrzymać wysoką sprawność energetyczną wentylatorów przy znacznych zmianach punktu ich pracy. Przy wyłącznie dławieniowej regulacji przepływu powietrza odejście od obliczeniowego punktu pracy powoduje spadek sprawności wentylatora i, w konsekwencji, zwiększony pobór mocy.

• Zarządzaj energią, aby zwiększyć sprawność swego budynku i osiągnąć korzyści finansowe Paweł MARKITON

Nigdy wcześniej nie było lepszego okresu na to, aby właściciele komercyjnych nieruchomości zaangażowali się aktywnie w kwestię ich sprawności energetycznej. Energia stanowi największy koszt operacyjny w ramach budynku, jej ceny rosną, a kontrola temperatury i oświetlenie (składniki najbardziej wpływające na koszty energii) są dwoma najważniejszymi kryteriami, które wymieniają najemcy podejmujący decyzję o rezygnacji z najmu.

ŚRODOWISKO, PRZEPISY, FINANSE

• Nowe wymagania dla wyrobów i systemów HVAC (cz. 1). Inicjatywy Unii Europejskiej związane z wdrażaniem zasad zrównoważonego rozwoju w budownictwie Sebastian WALL

Pierwsza część artykułu została poświęcona określeniu powiązań pomiędzy aspektami zrównoważonego rozwoju w budownictwie, a właściwościami systemów i wyrobów wykorzystywanych do ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji budynków. Przegląd inicjatyw Unii Europejskiej rozpoczyna się analizą aktów wdrażających kryteria efektywności energetycznej i wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.

AUTOMATYKA

• Dlaczego elektronicznie sterowany zawór rozprężny? (cz. 2) Precyzja modulacji przepływu czyn-nika chłodniczego i sterowanie mikroprocesowe

Niniejszy artykuł jest kontynuacją tematu podejmowanego w sierpniowym wydaniu Ch&K. Tym razem autorzy skupili uwagę na korzyściach wynikających z modulacji przepływu czynnika chłodniczego i zaletach starowania mikroprocesowego.