Drodzy Czytelnicy!

Kiedy przed miesiącem w ostatnich dniach lutego br. przygotowywałem „wstępniaka” do zamykanego wówczas numeru 2/2012 „Techniki...”, aura nie była dla przyrody, a i dla naszego samopoczucia nazbyt łaskawa, a to głównie za sprawą gwałtownych zmian temperatury od kilkunastu stopni w plusie do kilku stopni w minusie. Ostatnie dni pozwalają jednak mieć nadzieję, że ta pogodowa huśtawka jest już za nami, a w kolejnych dniach i tygodniach czeka nas spora dawka tak oczekiwanych promieni słonecznych, a wraz z nimi bujne ożywienie otaczającej nas, a jakże miłej dla oka, budzącej się do życia przyrody. Pierwotnie moim zamiarem było podzielenie się w tym miejscu z Państwem refleksjami na temat degradującego się na naszych oczach systemu kształcenia, i to przy okazji kolejnych zmian programów nauczania, np. od września br. w liceach, a przede wszystkim od nowego roku akademickiego na naszych uczelniach. Temat ten jest gorący, wymagający merytorycznej dyskusji i znalezienia odpowiedzi na wydaje się proste pytanie: czemu ma służyć obecnie i w najbliższej przyszłości kształcenie młodego pokolenia w naszym kraju, ale i szerzej w UE ? W tym miejscu odwołam się jedynie do interesującego artykułu E. Benedyka („Polityka”, nr 36/2008, s.104-105), w którym znajdujemy m. innymi takie zdanie: „W najbliższym czasie Polsce grozi pogłębienie się zapaści technologiczno-innowacyjnej; staniemy się skansenem, w którym najbardziej zaawansowani gracze globalnego rynku lokować będą przestarzałe rozwiązania technologiczne”. Stwierdzenie takie, to jeden z wniosków z Narodowego Programu Foresight Polska 2020. I na tej uwadze póki co poprzestanę.

Teraz tradycyjnie przejdę do zwięzłego omówienia zawartości tego numeru, który otwiera kolejny materiał przygotowany przez B. Niezgodę- Żelasko i W. Zalewskiego, poświęcony płaszczowo-rurowym wymiennikom ciepła. Artykuł jest trzecią częścią cyklu poświęconego temu jednemu z najbardziej rozpowszechnionych typów wymienników ciepła, jakimi są właśnie wymienniki płaszczowo-rurowe. W jego części drugiej („TCHK” nr 10-11/2011, s. 490) przedstawiono algorytm do prowadzenia obliczeń cieplnych tego typu wymienników zaopatrzonych w przegrody segmentowe. Zamieszczono w nim przykład obliczeniowy dotyczący wymiennika pracującego w układzie ciecz-ciecz, przeznaczonego do odzysku ciepła w procesie pasteryzacji soku owocowego. W tej części publikacji zawarto opis budowy parowaczy (parowników) konstrukcji płaszczowo-rurowej. Przedstawiono stosowane przez producentów rozwiązania konstrukcyjne tych aparatów. Podano algorytm obliczeń cieplnych parowacza poziomego z przegrodami segmentowymi. Sposób przeprowadzania obliczeń cieplnych zilustrowano przykładem obliczeniowym takiego wymiennika dla czynnika R 410A, służącego do schładzania wody lodowej. Część czwarta tego cyklu będzie poświęcona podobnej konstrukcji skraplaczom. Z kolei B. Biernacka w swoim opracowaniu zwraca uwagę na warunki graniczne niestacjonarnego pola temperatury w gruncie i na bilans cieplny jego powierzchniowej warstwy. Znajomość pola temperatury jest niezbędna zarówno do projektowania jak i eksploatacji instalacji grzewczych i chłodniczych, bowiem dzięki niej możliwe jest określenie wydajności, rozmiaru oraz głębokości gruntowych wymienników ciepła współpracujących z pompami ciepła lub schładzających powietrze dla potrzeb klimatyzacji. W artykule przedstawiono bilans cieplny warstwy powierzchniowej gruntu, bilans promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni Ziemi, wielkość konwekcyjnego strumienia ciepła przekazywanego od powietrza atmosferycznego do powierzchni gruntu, zdefiniowano również pojęcie tzw. parowania terenowego.

Interesujący materiał z obszaru stosowania pomp ciepła prezentują M. Mielcarek i W. Targański. W artykule omówiono projekt koncepcyjny wraz z oceną techniczno-ekonomiczną systemu ogrzewania wolnostojącego budynku mieszkalnego, opartego na pompie ciepła (PC), której sprężarka napędzana jest silnikiem spalinowym z odzyskiem jego ciepła odpadowego. Przedstawiono ocenę techniczną zastosowania silnika spalinowego do napędu PC zwracając uwagę m. in. na możliwość odzysku ciepła odpadowego. Podano elementy niezbędne dla zapewnienia prawidłowej pracy silnika spalinowego w kotłowni budynku mieszkalnego na przykładzie zaproponowanej koncepcji systemu ogrzewania. Porównano koszty inwestycyjne i eksploatacyjne tego rozwiązania w odniesieniu do innych alternatywnych źródeł energii systemu grzewczego.

Zdecydowanie innego obszaru zastosowania techniki chłodniczej dotyczy publikacja A. Białej poświęcona sposobom chłodzenia i przechowywania organów przeznaczonych do przeszczepu. W jej części pierwszej zwrócono uwagę na mechanizm niedokrwienia bezpośrednio wpływający na okres przechowywania organu. Omówiono sposoby chłodzenia, a w tym takie zagadnienia, jak: hipotermia prosta, ciągła perfuzja pulsacyjna w hipotermii, perfuzja „ex vivo”, witryfikacja. Przedstawiono właściwości wybranych roztworów prezerwacyjnych. Omówiono rodzaje narządów typu A i typu B oraz wymagane warunki temperaturowe ich przechowywania.

Wiodącym tematem tego numeru jest automatyka w instalacjach klimatyzacji i wentylacji, a znajdujemy ją w opracowaniu, które przygotował K. Kaiser. Jest to pierwsza część większej całości poświęconej automatyzacji w instalacjach klimatyzacji i wentylacji, ujawniającej się przede wszystkim w dwóch aspektach: jakościowym i ilościowym. W otwierającej cykl części autor definiuje i omawia takie podstawowe pojęcia, jak: sterowanie, sygnał i układ sterowania, typowe człony liniowe układu sterowania, transmitacja, element automatyki, regulacja i regulatory. Część druga cyklu poświęcona będzie przybliżeniu m. innymi takich zagadnień, jak: korekcja dynamiczna układów liniowych, stabilność układu sterowania, dokładność regulacji oraz wskaźniki jakości regulacji. Przedstawione zostaną w niej również sterowniki oraz wielkości pomiarowe w układach klimatyzacji i wentylacji.

W dziale informacji tradycyjnie zamieściliśmy relację fotograficzną z kolejnych szkoleń i egzaminów prowadzonych przez Gdańskie Centrum Szkoleń i Certyfikacji, natomiast w dziale zawierającym materiały przygotowane przez firmy z nami współpracujące materiał przygotowany przez M. Dunajewskiego z firmy FLOWAIR, poświęcony komfortowi i oszczędności energii dzięki stosowaniu zaawansowanych rozwiązań kurtyn i kurtyno-nagrzewnic serii ELiS. Z kolei M. Parchański z firmy AVICOLD prezentuje nową serię sterowników RTX600/V w ofercie firmy ELIWELL, przeznaczonych do regulacji działania mebli chłodniczych.

Jako redakcja jesteśmy przekonani, że duża różnorodność tematyczna prezentowanych artykułów oraz innych materiałów będzie ciekawą i użyteczną lekturą dla wielu naszych stałych i przypadkowych Czytelników.

SPIS TREŚCI 3 (193) 2012