Drodzy Czytelnicy !

Kiedy piszę ten tekst jest ostatni dzień miesiąca czerwca, i nim się obejrzeliśmy mija tak oczekiwana, największa w historii naszego kraju impreza sportowa, jaką niewątpliwie są Mistrzostwa Europy w piłce nożnej „EURO 2012”. I chyba zdecydowana większość z nas jest pod wrażeniem tego, czego jako naród dokonaliśmy. Zagraniczni goście; kibice i komentatorzy sportowi wystawiają nam, jako współorganizatorom tego piłkarskiego święta niezwykle wysokie oceny, dziękują za sprawną organizację i przyjazny klimat, żeby nie wspomnieć docenienia walorów polskiej kuchni. Zatem bądźmy dumni z tego jakże udanego doświadczenia. Mając sposobność bycia w grodzie nad Motławą, kiedy to jego Starówką zawładnęli licznie przybyli kibice z południa naszego kontynentu, a przede wszystkim z zielonej wyspy, po raz pierwszy od czasu pamiętnych strajków na Wybrzeżu w roku 1980-tym, na ulicach, w ogródkach piwnych, w środkach komunikacji było radośnie i kolorowo. Gdyby tylko ten radosny nastrój zachować w nas, pozbawionych wreszcie kompleksów wobec starej Europy, w moim przekonaniu byłby to największy sukces tej imprezy dla każdego Polaka, a przede wszystkim dla naszego młodego pokolenia. Aby nie psuć tego wciąż jeszcze trwającego święta, oceną wątpliwego dorobku „plejady” dziennikarskich przepowiadaczy, wieszczących przed EURO 2012 czekający nas kataklizm i kompromitację (np. jeden z tytułów z dnia 21.05.12 r. „Drogowy paraliż na Euro”), podzielę się refleksjami w tym względzie w kolejnym wstępniaku.

Przejdę teraz do zwięzłego omówienia zawartości tego numeru „TCHK”, który otwiera artykuł B. Niezgody-Żelasko i J. Żelasko poświęcony obliczaniu chłodnic powietrza zasilanych zawiesiną lodową. Autorzy przedstawili w nim algorytm obliczeń tego rodzaju lamelowanych wymienników ciepła. Warto zauważyć, że obliczenia takie nie należą do standardowych i wymagają specjalistycznej wiedzy dotyczącej procesów przepływowych i cieplnych z udziałem tego chłodziwa. Publikacja zawiera analizę wpływu zawartości lodu i strumienia masy zawiesiny lodowej na wydajność cieplną oraz pole powierzchni wymiany ciepła chłodnicy powietrza. Przedstawiono w niej również porównanie uzyskanych wyników obliczeń cieplnych i przepływowych dla chłodnic zasilanych alternatywnie zawiesiną lodową i wodnym roztworem glikolu etylenowego. Drugą pozycję stanowi pierwsza część cyklu artykułów poświęconego hybrydowym sorpcyjno-sprężarkowym systemom chłodniczym (ziębniczym). Jego autorami są P. Cyklis, R. Kantor, B. Górski i T. Ryncarz, reprezentujący Politechnikę Krakowską. Czynnikiem chłodniczym charakteryzującym się minimalnym wpływem na środowisko jest dwutlenek węgla R744 (CO₂), stąd też instalacje chłodnicze wykorzystujące ten płyn roboczy są coraz popularniejsze. Jednak CO₂ jako czynnik chłodniczy posiada także pewne wady, a główną z nich jest stosunkowo niska temperatura i wysokie ciśnienie punktu krytycznego, determinujące ekonomiczne zastosowanie obiegów opartych na CO₂ w zakresie względnie niskich temperatur. Istnieje możliwość zbudowania dwustopniowego systemu kaskadowego opartego na obiegu sorpcyjnym na pierwszym stopniu kaskady i obiegu sprężarkowym CO₂ na drugim stopniu. Artykuł zawiera teoretyczną analizę hybrydowego systemu dwustopniowego z obiegiem absorpcyjnym lub adsorpcyjnym będącym pierwszym, wysokotemperaturowym stopniem kaskady chłodniczej oraz obiegiem sprężarkowym CO₂ na drugim stopniu. Kolejną pozycją jest druga część artykułu A. Białej poświęconego sposobom chłodzenia i przechowywania organów przeznaczonych do przeszczepu. W jego części pierwszej („TCHK” nr 3/2012, s.126) zwrócono uwagę na mechanizm niedokrwienia bezpośrednio wpływający na okres przechowywania organu. Omówiono w niej m. in. sposoby chłodzenia, a w tym takie zagadnienia, jak: hipotermia prosta, ciągła perfuzja pulsacyjna w hipotermii, perfuzja „ex vivo”, witryfikacja. W części drugiej publikacji przedstawiona została charakterystyka techniczna dostępnych na rynku pojemników izotermicznych przeznaczonych do transportu preparatów medycznych, wyposażonych w indywidualny system chłodzenia. Zaprezentowany został projekt koncepcyjny małogabarytowego pojemnika izotermicznego z własnym systemem chłodzenia wyposażonym w układ stabilizacji temperatury na poziomie ± 0,1 K. Artykuł kończy ocena techniczno-ekonomiczna zaproponowanego rozwiązania w porównaniu do dostępnych na rynku urządzeń podobnego przeznaczenia.

Publikujemy również drugą część opracowania R. Andrzejczyka podejmującego ważny obecnie temat alternatywnych do R 134a czynników proponowanych jako płyny robocze w klimatyzacji samochodowej i innych instalacjach chłodniczych o małej wydajności. Kolejny etap „ekologicznej polityki UE” znalazł swój wyraz w dyrektywie 2006/40/EU, na mocy której we wszystkich nowo produkowanych urządzeniach chłodniczych i klimatyzacjach zastosowanie mogą mieć tylko czynniki o wskaźniku GWP nie większym niż 150. Oznacza to, że również stosowany powszechnie w motoryzacji oraz w niewielkich urządzeniach chłodniczych czynnik R134a odejdzie do historii. Proces ten trwa, bowiem wspomniana dyrektywa obowiązuje już od 1 stycznia 2011 roku. Wydawałoby się, że naturalnymi zamiennikami dla wycofywanego czynnika R134a mogą być czynniki naturalne, już obecnie szeroko stosowane w urządzeniach chłodniczych i klimatyzacyjnych, np. dwutlenek węgla (R744), propan (R290), czy izobutan (R600a). W pierwszej części artykułu („TCHK” nr 5/2012, s. 212) autor porównał właściwości obecnie proponowanych zamienników dla R134a, między innymi nowego płynu roboczego o oznaczeniu HFO-1234yf. W części drugiej przedstawił analizę efektywności energetycznej małej instalacji chłodniczej, w której zastosowano omawiane płyny niskowrzące.

W dziale wentylacji i klimatyzacji publikujemy artykuł poświęcony wentylacji i klimatyzacji w metrze, jego autorem jest K. Kaiser. Zrealizowanie prawidłowej wentylacji metra jest zagadnieniem złożonym, m. in. z uwagi na znaczną rozległość linii kolei podziemnej oraz efekty aerodynamiczne występujące podczas ruchu pociągów. W artykule przedstawione zostały zadania stawiane wentylacji metra, a także podział stosowanych jej rozwiązań w zależności od obsługiwanego obszaru oraz możliwość przełączania kierunku przepływu powietrza. W opracowaniu sporo uwagi autor poświęca wentylacji pożarowej, której głównym celem jest umożliwienie ewakuacji użytkowników metra. Drugą pozycją w tym dziale jest publikacja K. Gładyszewskiej- -Fiedoruk i A. Gajewskiego poświęcona stężeniu dwutlenku węgla w kabinie małego samochodu osobowego, którego zbyt duże stężenie może powodować bóle głowy, obniżenie koncentracji, pieczenie oczu, duszności i inne objawy. Wszystkie te odczucia są bardzo niebezpieczne, gdy prowadzimy samochód. W artykule przedstawiono wyniki badań prowadzonych w małym samochodzie osobowym podczas jazdy w mieście. Wykonano dwa warianty eksperymentu: pierwszy z wyłączonym wewnętrznym obiegiem powietrza i drugi z obiegiem włączonym. W pierwszej części tej publikacji badania dotyczyły osoby kierowcy („TCHK”, nr 5/2012, s. 219), natomiast w części drugiej obiektem badań był kierowca i pasażer.

W dziale informacyjnym znajdziecie Państwo informację W. Targańskiego o tegorocznej edycji targów CHILLVENTA 2012, pismo Krajowego Forum Chłodnictwa do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w sprawie ustawy o tzw. F-gazach, a także relację z Walnego Zebranie Krajowego Forum Chłodnictwa 2012, które odbyło się w dniu 19 maja br. w Ciechocinku. W dziale tym tradycyjnie zamieściliśmy relację fotograficzną z kolejnych szkoleń i egzaminów prowadzonych przez Gdańskie Centrum Szkoleń i Certyfikacji. Z kolei w dziale artykułów sponsorowanych zachęcam do lektury materiału prezentującego zasilane gazem absorpcyjne pompy ciepła firmy ROBUR.

Mam nadzieję, że pomimo zbliżającej się pory urlopów, ale i gorącego dla branży okresu eksploatacji urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych w ekstremalnych warunkach temperaturowych, prezentowane artykuły i inne materiały będą ciekawą i użyteczną lekturą tego numeru „Techniki Chłodniczej i Klimatyzacyjnej” zarówno dla naszych stałych, jak i przypadkowych Czytelników.

W NUMERZE 6-7(196-197)/2012