Drodzy Czytelnicy !

Jak każdego roku, wraz ze zbliżającym się jego końcem, z satysfakcją przekazujemy do Waszych rąk ostatni tegoroczny, a kolejny już 202. numer „Techniki Chłodniczej i Klimatyzacyjnej”, który kończy XIX rok naszej obecności na rynku krajowych czasopism o charakterze naukowo-technicznym, a poświęconych chłodnictwu, wentylacji, klimatyzacji oraz niekonwencjonalnym źródłom energii. Koniec roku zwykle skłania do podsumowań, stąd też naszą wieloletnią tradycją jest szczegółowe omówienie działalności mijającego roku w pierwszym numerze roku następnego. Tam też znajdzie się tematyczny spis treści „TCHK” rocznika 2012, natomiast w tym numerze przedstawiamy przewidywaną tematykę kolejnych zeszytów pisma w roku 2013.

W poprzednim numerze w artykule wstępnym odstąpiłem od tradycyjnego dzielenia się uwagami, na istotne w moim przekonaniu tematy bieżące, zapowiadając powrót do takiej tradycji naszych „wstępniaków” w numerze bieżącym. Tym razem Państwa uwagę chciałbym zwrócić na niezwykle ważny problem, a mianowicie generalny brak zainteresowania zarówno pracowników, jak i wielu pracodawców podnoszeniem kwalifikacji. Dla tych pierwszych jest to kłopot, a dla drugich dodatkowy koszt. Szczególnie małe firmy nie są zainteresowane uzyskaniem pomocy na podnoszenie kwalifikacji swoich pracowników.

Jak pokazują badania, firmy takie raczej decydują się na zwolnienie podwładnego, niż na poniesienie nawet niewielkiej części kosztów jego szkolenia. Według prof. E. Kryńskiej z Uniwersytetu Łódzkiego potrzebują one pracownika, który w sposób płynny rozpocznie pracę i od razu będzie generował dla niej konkretne przychody, a w związku z tym nie mają czasu na szkolenia. Potwierdzają to dane unijnego biura statystycznego Eurostat, z których wynika, że w Polsce w 2011 roku w szkoleniach udział brało tylko 4,5% pracowników, którzy ukończyli 25 lat i mają nie więcej niż 65 lat, gdy średnia w UE, to 8,9%. Dla przykładu wskaźnik ten w Czechach wynosi 11,4%, w Niemczech 7,8%, a w Danii aż 32,3%. W opinii ekspertów skłonność do szkolenia maleje wyraźnie z wiekiem, stąd też ważna jest już teraz praca nad dzisiejszymi 30 – 40-latkami, aby ta grupa wiekowa wyrobiła w sobie nawyk szkoleń i kontynuowała dalszy rozwój w okresie po 50. roku życia. Już w roku 2008 Edwin Bendyk w artykule na łamach „Polityki” (nr 36/2008) twierdził, że w najbliższych latach Polsce grozi pogłębienie się zapaści technologiczno-innowacyjnej, ponieważ nie potrafimy wykorzystać najważniejszych w dzisiejszym świecie czynników rozwoju: innowacyjności, wiedzy i kapitału ludzkiego. W takiej sytuacji możemy stać się skansenem, w którym bardziej zaawansowani gracze globalnego rynku lokować będą przestarzałe rozwiązania technologiczne. W przywołanej publikacji znajdujemy stwierdzenie, że „Polska stanęła w obliczu poważnego kryzysu, bo wyczerpują się proste rezerwy rozwojowe polegające na taniej sile roboczej, a ciągle nie zdołaliśmy uruchomić nowych zasobów bazujących na intelekcie i innowacyjności”. Warto zauważyć, że to diagnoza sprzed 4 lat, czy jednak nie znajduje ona potwierdzenia w naszej obecnej rzeczywistości? Czy jednym z czynników takiego scenariusza nie jest ogólna niechęć naszych współobywateli do podnoszenia swoich kwalifikacji? To pytanie pozostawiam Państwu pod rozwagę na koniec mijającego roku 2012.

Teraz tradycyjnie przejdę do krótkiego omówienia zawartości tego numeru „TCHK”, który otwiera druga część cyklu artykułów poświęconych zagadnieniu przejmowania ciepła podczas wrzenia nanocieczy w dużej objętości. W części pierwszej tego cyklu (nr 11/2012 „TCHK”) omówione zostały metody ich wytwarzania i bardziej szczegółowo właściwości termofizyczne, takie jak: współczynnik przewodzenia ciepła, lepkość, przewodność elektryczna, potencjał zeta, napięcie powierzchniowe i kąt zwilżania. W części drugiej autorzy dokonują przeglądu publikowanych wyników nielicznych prac badawczych, dotyczących wrzenia nanocieczy na powierzchniach gładkich i chropowatych. Autorami tego interesującego artykułu są T. Z. Kaczmarczyk i J. T. Cieśliński. Z kolei S. Anisimov, D. Pandelidis oraz K. Rajski prezentują pierwszą część publikacji poświęconej modelowaniu pracy przeciwprądowego wymiennika wyparnego. W opracowaniu przeanalizowano pracę przeciwprądowego wymiennika ciepła przeznaczonego do wyparnego chłodzenia powietrza dla różnych warunków klimatycznych, zobrazowanych różnymi parametrami dostarczanego do niego powietrza. Opisano oryginalny ε-NTU-model nieliniowych procesów wymiany ciepła i masy w wymienniku ożebrowanym, wykorzystującym przepływ przeciwprądowy. W drugiej części tego artykułu zaprezentowane zostaną wyniki symulacji numerycznej przedstawiające zależność efektywności chłodniczej pośredniego wymiennika wyparnego od zmieniających się warunków pogodowych.

Zastosowanie propanu w chłodnictwie jest w dużej mierze uzależnione od konieczności przystosowania instalacji do obowiązującej legislacji, celem zapewnienia wysokiego stopnia bezpieczeństwa jej użytkowania. W artykule U. Stęplewskiej, M. Wróbel-Jędrzejewskiej, P. Kalety i E. Polak, przedstawiono analizę przepisów i norm pod kątem zastosowania propanu w instalacjach chłodniczych. Opisano zagrożenia związane z użyciem tego czynnika oraz podstawowe przepisy dotyczące jego stosowania. Zwrócono uwagę na zagadnienia stosowania urządzeń elektrycznych i systemów monitoringu w przestrzeniach propanowych instalacji chłodniczych. K. Kaiser prezentuje pierwszą część materiału poświęconego wentylacji tuneli drogowych, w której znajdziemy m. innymi zadania stawiane wentylacji takich obiektów. Na ich realizację wpływ mają: geometria tunelu, cechy ruchu poruszających się w nim pojazdów, bilans wydzielanych gazów, masa powietrza w tunelu, składniki i stężenie gazów. W artykule przedstawiona została również charakterystyka zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery tunelu wraz z ich dopuszczalnym poziomem oraz omówione stosowane systemy wentylacji naturalnej i mechanicznej, która z uwagi na przepływ powietrza może być: wzdłużna, poprzeczna, mieszana, a także specjalna. Kolejna pozycja poświęcona jest programom użytkowym przeznaczonym do projektowania dolnego źródła ciepła dla sprężarkowych pomp ciepła. K. Kurowski i M. Wajman prezentują dwa różniące się funkcjonalnością i sposobem podejścia do zagadnienia programy użytkowe do projektowania dolnego źródła ciepła dla sprężarkowych pomp ciepła. W części pierwszej artykułu (nr 11/2012 „TCHK”, s. 525-529) przedstawiony został program ENERgeo, który powstał w oparciu o bogate doświadczenia znanego w Polsce producenta systemów dolnych źródeł, firmy Aspol FV. W części drugiej autorzy prezentują oprogramowanie komercyjne Earth Energy Designer. Warto zauważyć, że duże możliwości wykonywania symulacji, analiz i porównań, tworzą z programu EED doskonałe narzędzie do wymiarowania instalacji DŹC. Publikujemy również 7. część cyklu przygotowywanego przez D. Nanowskiego, tym razem poświęconą obiegowi chłodniczemu instalacji okrętowej wytwarzania azotu, jako gazu obojętnego na gazowcu LPG.

W dziale informacji ogólnych znajdziecie Państwo drugą część historii budowy Kanału Elbląskiego autorstwa P. Jasiukiewicza (część pierwsza ukazała się w nr 10/2012 „TCHK”, s. 471-479). Ponadto relację G. Krzyżaniaka z XLIV Dni Chłodnictwa zorganizowanych w 55-lecie Towarzystwa Chłodnictwa, Klimatyzacji i Pomp Ciepła SIMP, również informację E. Bisewskiej z seminarium firmy TROX w Gdańsku. Tradycyjnie na naszych stronach zainteresowane osoby znajdą relację zdjęciową z kolejnych szkoleń i egzaminów na świadectwo kwalifikacji prowadzonych w ostatnim okresie w Gdańsku i Cieszynie.

Jestem przekonany, że zarówno różnorodność tematyczna prezentowanych w tym numerze artykułów o charakterze problemowym, a także materiały informacyjne będą ciekawą i użyteczną lekturą, czego oczywiście życzymy wszystkim naszym Czytelnikom. Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia, a w perspektywie następnych dni Nowego 2013 Roku, wszystkim naszym współpracownikom i sympatykom życzymy zdrowia, pogody ducha, a nade wszystko realizacji planów i zamierzeń zarówno na polu działalności zawodowej, jak i w życiu prywatnym, słowem aby nadchodzący rok był dla nas wszystkich pozytywnym w każdym wymiarze doświadczeniem życiowym.

W NUMERZE 12 (202)/2012: